Adet Gecikmesi Kist, Hemen her kadının hayatının bir evresinde yumurtalıklarında saptanabilen ve genelde tedavi gerektirmeyen, farklı birçok çeşidi olan ve hormonların etkisinde gelişen içi sıvı dolu kitlelere kist denilmektedir. Yumurtalık kistlerini ve özelliklerini açıklamadan önce normal bir kadında her ay olan adet döngüsünü anlamak gerekir.
Yumurtalıkların görevi ergenlik dönemiyle başlar ve menopoz ile biter. Bundan dolayı adet dönemi başlamayan ya da menopozda olan kadınlarda kitle oluşumu nadir görülmektedir. Bu süreç boyunca ürettiği hormonlarla her ay kadının hamile kalması için uygun koşulu hazırlar ve kadın hamile kalmazsa oluşturduğu tüm koşulları adetin olduğu dönemde eski haline getirir.
Yumurtalık Kistleri Neden Olur?
En önemli nedeni hormonlardaki düzensizliktir. Hormonlara bağlı olarak folikülün çatlayamaması ya da büyümeye devam etmesinin yanında geçirilmiş yumurtalık enfeksiyonları ve çok fazla radyasyona maruz kalmak da yumurtalık kistine sebep olabilir.
İyi Huylu Yumurtalık Kistleri
İyi huylu yumurtalık kistleri, Over diye de adlandırılır. Bu kistler kanser yapma eğilimi olmayan ancak her kişide farklı düzeylerde sorunlar oluşturan kistlerdir. Genellikle iyi huylu olan ve kendi kendine geçen pek çok kist, çoğu zaman kişilerde gereksiz yere endişelenmelere sebep olabilmektedirler.
Kistler nasıl oluşur?
Kistlerinin oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir, fakat kabul edilen bazı teoriler vardır.
Yumurtalıklara giden kan akımını fazla olması sonucunda gelişen yumurtalara normalden fazla hormonların gitmesi ile oluşabilirler. Yüksek dozda, beyinden salgılanan ve kistlere yumurta hücresi gelişimini uyaran hormonlardır, varlığında kistlerin olması gerekenden fazla uyarılması sonucunda ortaya çıkabilirler. Beyinden salgılanan ve kistlerde yumurta hücresi gelişimini uyaran hormonların salgılanış şekillerinde meydana gelen dengesizlikler, gelişmiş yumurta hücrelerinin çatlamasını engelleyebilir. Yumurtalık etrafındaki yapışmalar ve herhangi bir nedenle yumurtalık duvarındaki kalınlaşma yumurtlamayı engelleyerek kistlere yol açabilir.
Bu kistler genelde belirti vermezler. Bazen adet düzensizliğine neden olabilir. Genelde başka bir nedenle yapılan ultrason incelemesi esnasında fark edilen kistler, en sık olarak adet gecikmesi şikâyetiyle belirti verirler. Kendiliğinden kaybolur ve tedavi gerektirmez. Üreme çağındaki kadınlarda saptanan ve beş cm'den küçük kistler takip edilmelidir. Hasta bir ay sonra yeniden muayeneye çağrılıp kistin bir iki adet dönemi sonrasında kendi kendine kaybolması beklenir. Kimi zamanlarda kistin küçülmesini kolaylaştırmak için tedavi amaçlı doğum kontrol ilaçları verilebilir. Burada amaç kistler üzerindeki uyarıyı ortadan kaldırmaktır. Tedaviye rağmen küçülmeyen ya da büyüyen kistler için operasyon gerekli olabilir. Bu kistler genelde üreme çağındaki genç kadınlarda görüldüğünden ameliyat esnasında yumurtalığa zarar vermeden sadece kist çıkartılır. Yumurtalıkların bir kadın için en önemli organların başında geldiğini unutmamak gerekir.
Belirtileri Nelerdir?
Çoğu kez tesadüfen taramada fark edilirler. Kadında adette düzensizlik, karında şişme, idrar yolu şikâyetleri ve sindirim sistemine bağlı yakınmalar oluşturabilirler. Bu şikâyetler çoğu hastalık için ortak olduğundan kişiler bunu dikkate almazlar. Kimi zaman oluşan kistlerde patlamayla şiddetli ağrılar ortaya çıkabilir. Kistler mesaneye baskı yapınca sık idrara çıkma, bağırsaklara baskı yapması ile kabızlık, kimi zaman iştahsızlık, kiloda kayıp, hafif bulantı gibi yakınmalar meydana gelir. Bunların yanı sıra ilişki esnasında ağrı, karında ve kasıklarda dolgunluk, karında elle hissedilir kitle hissi de oluşabilir. Tüm bulgular kistin özelliğine ve büyüklüğüne bağlı değişebilmektedir.
